Uyku problemlerinin çoğu, nörolojik nedenlerden daha çok, psikolojik nedenlerden kaynaklanıyor. Özellikle; uyuyamama, uykuya geç dalma, kesik kesik uyuma ve uyku bölünmesi gibi bozukluklara psikiyatrik/psikolojik durumlara yol açtığını belirlenmiştir.
Uyku Bozuklukları
İnsomnia (Uyuyamama Hastalığı)
Uykuya dalamama veya gece boyunca uykuyu sürdürmede zorlanma, normalden daha erken uyanma ve gün boyunca yorgun olmakla tanımlanan insomnia çoğunlukla başka problemlerin belirtisidir. Uyuma zorluğu çekenlerin çoğu uygunsuz durumlarda uykuya dalmaz (örneğin direksiyon başında), eğer böyle bir durum gerçekleşirse, insomnianın sebebi uyku apnesidir.
Uyku Apnesi
Uyku apnesi belirtileri; gündüzleri aşırı uyuklama, yorgunluk, uyurken horlama ve/veya soluksuz kalma, sabahları baş ağrısıdır.
Narkolepsi
Narkolepsi belirtileri gündüzleri aşırı uyku eğilimi ve kısa süreli uyku ataklarıdır. Bu uyuklamalar esnasında rüya görmek ve rüya benzeri halüsinasyonlar görmek narkolepsi uyarı işaretidir. Diğer belirtiler; gülme veya öfke gibi hislerle beraber oluşan kasların kontrolünün kaybı (katapleksi) ve uyku paralizi adı verilen, uyandıktan sonra hareket edememe halidir.
Huzursuz Bacak Sendromu
Uyku ya da istirahat esnasında (otururken veya yatarken) bacaklarda hissedilen rahatsızlık, huzursuzluk, hareket ettirme ihtiyacı olarak tanımlanır. Uyuşma, karıncalanma bazen de tam olarak tanımlanamayan bir his oluşur. Oturma ya da uzanma gibi hareketsiz durumlarda ortaya çıkar veya daha da kötüleşir. Yürüme, germe gibi hareketlerle kısmen ya da tamamen düzelir.
Şu durumlarda, uyku probleminiz için doktorunuza başvurmanız gerekir:
Banyo yapmak, kafein alımını kesmek, egzersiz ve rahatlama teknikleri gibi yöntemler işe yaramadığı zaman
Uyku probleminizin altında depresyon veya kalp rahatsızlığı gibi sebepler yattığına inanıyorsanız
Uyurken aşırı horluyorsanız ya da nefessiz kalıyorsanız
Konuşmak ya da araba kullanmak gibi normal aktiviteleri yaparken uyuya kalıyorsanız
Uyandığınızda kendinizi sürekli yorgun hissediyorsanız
Kullandığınız ilaçların uyku bozukluklarına yol açtığını düşünüyorsanız
Uyku bozuklukları için ne tür tedaviler uygulanır?
Doktorunuz size uyku probleminizin teşhisi için bir uyku kliniğine gitmenizi önerebilir. Uyku klinikleri özellikle uyku apnesi, narkolepsi ve kalp rahatsızlıklarıyla ilişkili uyku problemleri için faydalıdır. Bir veya iki gecenizi, uyurken kalbinizin, beyninizin ve nefes alıp vermenizin gözlemlendiği bir uyku laboratuvarında geçirmeniz gerekebilir. Uyku uzmanı test sonuçlarınızı gözden geçirerek, neyiniz olduğunu söyleyebilir. Uyku probleminiz stres veya bir hastalıktan, fazla kafein veya alkol almaktan, fiziksel veya duygusal problemlerden, kullandığınız ilaçlardan veya yaşam stilinizden kaynaklanabilir. Uzman doktor neden uyku problemi çektiğinizi anlamaya çalışır, bu da nasıl daha iyi uyuyabileceğinizin belirlenmesine yardımcı olur.
UYKU BOZUKLUĞU İÇİN BİR TEST
Horluyor, nefesiniz daralıyor, hava alma ihtiyacı hissediyor musunuz?
Bazen uyku sırasında nefes alışınız duruyor mu?
İyi bir gece uykusundan sonra bile yorgun ve uykulu oluyor musunuz?
Ağzınız kurumuş halde uyanıyor musunuz?
Hafıza, konsantrasyon ve dikkat ile ilgili problemleriniz var mı?
İstemsizce ve uygun olmadığı halde uykuya dalıyor musunuz?
Mide yanması veya ağızda kötü bir tatla uyandığınız oluyor mu?
Uykuya dalmada veya uykunuzu idame ettirmede zorluk çekiyor musunuz?
Eğer yukarıdaki herhangi bir soruya cevabınız ”Evet” ise bu, uyku rahatsızlığının bir göstergesidir. Bununla ilgili bir psikologla görüşmelisiniz.