Kadınlarda Cinsel Ä°liÅŸkiye Girememe – Vajinismus

Vajinismus Nedir?
Kadında cinsel ilişkinin olduğu anatomik bölgeye vajen adı verilir. Vajenin etrafındaki kasların kasılması, tüm vücutta bir kasılma, endişe, korku ve panik hali, kadının bacaklarını sıkıca kapatması ve elleriyle eşini itmesine yol açan, istemsiz bir şekilde yani kadının kontrolü dışındaki bilinçdışı vajinal kasılmalara vajinismus denir. Halk arasında evli bakireler, tamamlanmamış evlilik veya cinsel fobi, tıp literatüründe cinsel işlev bozuklukları sınıflamasında ise cinsel ağrı bozukluğu da denilir. Ağrılı cinsel ilişki ile vajinismus birbirlerini tetikleyebilen iki patolojidir.

Vajinanın giriÅŸ bölümündeki 2 cm’lik düz kaslardan oluÅŸan aÄŸzı gergin ve serttir. Bu nedenle cinsel birleÅŸme olanağı vermez. Penis vajinaya giremez.

Vajinismuslu kadınlar cinsellikle ilgili konuşmayı sevmezler, cinselliği iğrenç olarak algılayabilirler. Vücutlarının eşleri tarafından beğenilmeme korkusu yaşayabilirler, vücutları ile barışık değillerdir. Eşleri tarafından terk edilme duyguları ve güvensizlik yaşayabilirler.

The Merck Manuel’e göre vajinismusun tanımı ÅŸu ÅŸekildedir: “Kadınlarda, penisin vajinaya girmesini önlemek konusunda mevcut bilinçdışı bir istek sonucu vajina aÅŸağı bölümündeki kasların adeta bir ÅŸartlı refleks gibi kasılması sonucu meydana gelen vajina spazmıdır. Penisin vajinaya girmesi çok zaman olanaksız olduÄŸundan bu olay iyi gitmeyen evliliklerde sık görülür.” Amerikan Psikiyatristler BirliÄŸi tarafından ise vajinismus; “istemsiz kasılmalar sonucu iliÅŸkinin gerçekleÅŸememesi” durumudur. Bu kasılmalar gerçek bir giriÅŸim yanında yalnızca giriÅŸimin hayal edilmesiyle bile ortaya çıkabilir. Hatta muayene esnasında da kasılmalar ortaya çıktığından böyle bir durumda normal vajinal doÄŸum bile mümkün olmayabilir.
GeçmiÅŸ de yaÅŸanmış cinsel bir travma yok ise ve parmak ile vajen giriÅŸi ve vajen içi kontrol edilebiliyorsa, ancak cinsel iliÅŸki sırasında eÅŸi itme ve kasılma oluyorsa bu durum “basit vajinismus” olarak adlandırılabilir ve nispeten tedavisi daha kolaydır.
Bazı kadınlar istemli olarak, aÄŸrı, yanma, acı ve kanama olacağı korkusuyla veya partneri ile olan diÄŸer problemleri nedeniyle cinsel birleÅŸme esnasında kendilerini kasarak iliÅŸkiye müsaade etmezler. Bu durum vajinismustan farklıdır ve karıştırılmamalıdır.”

Cinsel Terapist Helen Singer KAPLAN”ın “Resimli Cinsel Tedavi Kılavuzu” adlı kitabının ikinci baskısında vajinismusun tanısı ve nedenleri konusunda ÅŸunları yazmıştır: “Vajinismus, vajinal penetrasyona yönelik giriÅŸimlerin vajinal giriÅŸte istemsiz bir spastik kasılmaya neden olduÄŸu ve bu nedenle cinsel iliÅŸkinin mümkün olmadığı bir bozukluktur. Bu nispeten nadir bir durumdur. Cinsel tedaviye verilen tepki mükemmeldir. Kanıtlar, bu durumun altındaki patolojinin vajinal giriÅŸi koruyan kasların koÅŸullandırılmış bir reaksiyonu olduÄŸunu göstermektedir. Görünürde bu kaslar yoÄŸun spazmla tepki verecek ÅŸekilde koÅŸullandırılabilir. Vajinismik tepkinin elde edilmesinden sorumlu olan koÅŸullandırılmamış uyarı penetrasyonla ilgili acının herhangi bir kaynağı olabilir. Fiziksel hastalık, psikolojik olarak acı veren bilinçli veya bilinçsiz korku ve/veya suçluluk duygusu gibi bir etki, travmatik cinsel saldırılar vajinismusun ortaya çıkışı ile iliÅŸkilidir. Bazı durumlarda travmatik kaynak tanımlanamaz. Vajinismus vajinal giriÅŸin fiziksel olarak engellenmiÅŸ olmasından ve aynı zamanda penetrasyondan basit, fobik kaçınmadan ayırt edilmelidir. Vajinismus tanısı yalnızca pelvik muayene ile konabilir.”

Vajinismus ve Ä°lk Gece
Vajinismuslu kadınların çoğu halen bakiredir. Çünkü vajinismus ilk gece ortaya çıkar. İlk gece başarısız olan çift sorunun geçici olduğunu ve daha sonraki günlerde kendiliğinden çözüleceğini düşünür. Fakat daha sonra da sorun devam edince kadında kadınlığında eksiklik olduğu düşüncesi, üzüntü, sıkıntı, gerginlik, her şeyin daha kötüye gideceği korkusu ve ardından suçluluk duyguları ortaya çıkmaya başlar. Erkek ise eşi tarafından istenmediği, reddedildiği duygularına kapılmaya başlar. Zamanla sertleşme yetersizliği olur. Erkeğin duyguları öfke ve kırılganlık arasında gidip gelir.

Vajinismusun Nedenleri
Vajinismusun en sık nedenleri psikolojik kaygılardır. Kız çocuklarına öğretilen veya irademizin bilinçdışımıza kodladığı “cinsellik kötüdür”, “kızlık zarı çok deÄŸerli ve korunması gereken bir ÅŸeydir” düşünceleri bu problemin ortaya çıkmasında önemli bir yer tutar. Bazen neden cinsel bilgi eksikliÄŸi, basit bir utanma ve cinsel duygulardaki baskılanma olabilir. Bazen de altta yatan neden özellikle çocukluk dönemindeki travmatik bir yaÅŸantıdır. Bu durumda geçmiÅŸ de yaÅŸanmış taciz gibi travmatik olayların bilinçdışına itilen bugünkü izdüşümleri ve etkileri gibi daha karmaşık içsel çatışmalar, yanlış kalıplar yada zorlamalar beden-zihin bütünlüğünü bozup vajinismusa neden olabilir. M. Erickson’un dediÄŸi gibi “defolu bir öğrenme ve kabullenme” vardır.

Nedenleri davranışsal, biliÅŸsel, dinamik ve varoluÅŸsal modellere göre de ele alabiliriz. Yani geçmiÅŸte yaÅŸanmış bir taciz, ensest iliÅŸki yada kötü bir cinsel deneyimin kötü ve acı verici olarak deÄŸerlendirildiÄŸi davranışsal model, yine geçmiÅŸte maruz kalınan cinsel yasaklar ve abartılı ilk gece hikayelerin bilinçdışında oluÅŸturduÄŸu cinsellikle ilgili negatif ÅŸemaları içeren biliÅŸsel model, daha çok Freud”un ruhsal geliÅŸim evrelerinden cinsel kimlik geliÅŸiminin ilk basamağı olan fallik dönem sorunlardan kaynaklanan dinamik model ve kadın kendini eÅŸine ifade etmesi, farkında olmadan kendi varlığını eÅŸine hissettirmesi ve istediÄŸi ilgiyi görmesi için baÅŸlattığı bilinçdışı otomatik hareketleri içeren varoluÅŸsal model ÅŸeklinde nedenler ele alınabilir. Model veya modellerin çabuk tespiti vajinismus tedavisine yön verir. Örnek olarak; davranışçı ve biliÅŸsel yöntemle baÅŸarıya ulaÅŸan bir tedavi sonunda cinsel iliÅŸki yaÅŸanır ve sorun çözülür. Fakat vajinismus nedeni eÅŸe ve yaÅŸama karşı kendini var etme çabası gibi varoluÅŸsal bir yapı ise, zamanla yaÅŸanılan cinsel iliÅŸkiye karşı bunaltı ve kaygı duyulmaya baÅŸlanır ya da yaÅŸanılan iliÅŸkiden yeteri kadar cinsel haz alınmaz. Nedeni bilenemez. Her ÅŸey yolundadır, yıllardır çekilen sorun çözülmüştür ama bir anda anlamsız bir boÅŸluÄŸa düşülür. Ä°ÅŸte varoluÅŸsal model bu sorunun çözümüne ışık tutabilir. Bu nedenle her vakaya davranışsal, biliÅŸsel, dinamik ve varoluşçu yaklaşımları içeren “bütüncül psikoterapi” çerçevesinden bakmak doÄŸru bir yaklaşım olacaktır.

Dinamik modele göre vajinismus; cinselliğin kirli ve kötü bir şey olarak görüldüğü bir savunma tepkisidir. Yani kadın, bilinçdışında, saldırgan ve tehditkar olarak algıladığı erkekle birleşmeyi reddeder. Vajinismuslu kadınlar annelerinin, kendisini ve çocuklarını korumaktan aciz, çaresiz ve bağımlı olduğunu düşünürler ve cinsel ilişkiyi annenin bu zavallılığıyla özdeşleşme çağrışımı yaptığı için, ilişkiye girmemeyi en iyi savunma olarak algılarlar. Sonuçta, vajina istem dışı kasılır, cinsel birleşme olanaksız hale gelir.

Nedenleri çoÄŸaltmak mümkündür. “Hastalık yoktur hasta vardır” deyimini anımsatıp, benim ÅŸimdiye kadar rastladığım en sık vajinismusa yol açan nedenleri genel olarak sıralayacak olursak:

Kızlık zarının çok değerli ve korunması gereken bir şey olduğu düşüncesi,
Cinsel kimlik bozukluğu yani eşcinsel özdeşleşme,
Cinsel bilgi eksiklikleri,
Geçmişte cinsel tacize veya tecavüze uğrama,
Kızlık zarının yırtılması sırasında korkunç bir acı duyulacağı fikri,
Ağrı ve acı duyulacağına dair korku ve inanışlar,
Ağrı eşiğinin düşük olması,
Utanma ve cinsel duygulardaki baskılanma,
Baskıcı ve otoriter bir baba,
Zayıf, güçsüz yada baskın bir anne,
Pasif, bağımlı yada aşırı anlayışlı koca,
Cinsel uyarılmada problemler,
Vajinal kayganlıkla ilgili problemler,
Cinsel isteksizlik,
Genç kızlık döneminde seksin pis ve kötü olduğunu öğreten yanlış ve katı eğitim tarzı,
Kadının cinsel bir meta veya cinsel bir obje olarak algılanması,
Cinsel organın giriş yerinin bilinmemesi,
Kızlık zarının korunması fikrinin yaşattığı ve şartlandırdığı gerginlik,
Çocuklukta ve grenlikte “bacaklarını kapa”, “eteÄŸini ört” gibi uyarılar,
Cinsel mitler,
Çocukluktan kalma korkular,
Cinsellik konusunda yerleşmiş yanlış ön yargılar,
Katı ahlak kuralları ve tabular,
İlk cinsel ilişki sırasında kadının canının fazla yanması,
Vajinanın içine herhangi bir şey giremeyecek kadar ufak olduğuna dair yanlış inançlar,
Aşırı katı bir toplum düzeni içinde yaşama,
Görücü usulü evlenmeler,
Cinsel ilişkinin çok ağrılı olacağı yanlış bilgisi,
Bilinçdışında yaşanan suçluluk, ayıp, günah gibi fiziksel, kültürel, dinsel ve ahlaki korkular,
Bilinçdışına itilmiş bilinmeyen bir düşünce yada davranışın psikosomatik etkisi,
Ä°lk gece korkusu,
Ağrılı bir jinekolojik muayene,
Simgesel olarak zihninde aşırı büyütülen penis yüzünden çok acı çekme veya parçalanma korkuları,
Geçmişte genital bölgeye gelen bir darbe yada travma,
Gebe kalma korkusu,
Çocuklukta makattan fitil kullanılması,
Uygun olmayan veya istenmeyen bir birliktelikte eşten sakınma,
Bazı enfeksiyonlar ve anormalliklerde vajinismusa yol açabilir. Bunlar: Endometriozis, kronik enfeksiyonlar, ızlık zarının gergin olması vb.

Vajinismusa Neden Olan Önyargılar
İlk birleşme her zaman acı verir,
Kızlık zarı aile şerefini korur, yırtılır, kanar ve patlar gibi ön yargılar,
Cinsellik erkeklerin gereksinimidir,
Cinsellik kadınları için zorunludur,
Cinsel ilişki kötü ve acı vericidir,
Erkekler potansiyel tehdit kaynağıdır,
Erkekler baskındır,
Vücuda giren bir şey zarar verebilir ve şiddet içerir,
Korku ve öfke daima bastırılmalı, asla dışa vurulmamalıdır,
Kadınlar zayıf ve çaresizdir,
Erkeklere güvenilmez.

“Ruhsal bir hayal gücü mevcuttur. Bunun emirlerine vücut her zaman uymak zorundadır. Bu güç bir hastayı iyileÅŸtirebildiÄŸi gibi saÄŸlıklı birini de hasta edebilir.”
Ä°bn-i Sina

Vajinismusun Temel Belirtileri
O an geldiğinde kişi panik atak benzeri bir durum yaşar. Eşini iter, kasılır. Korkar, bilinci açık olsa da kontrolünü yitirir, kontrol bilinçdışının eline geçer. Kişi bilinçdışı tarafından negatif bir hipnoz transı haline getirilir. Endişe, korku, kaygı duyar. Kişi zamanla aşağıdaki duygu ve düşüncelere kapılabilir:

Duygusal tatminde azalma,
“Herkesin bu kadar kolay yaptığı bir ÅŸeyi ben nasıl yapamıyorum?” ÅŸeklinde suçluluk,
Utanç duyma,
Kendinden nefret etme,
Hayal kırıklığı hissi,
Aile büyüklerinin veya yakınlarının “Ne zaman çocuk sahibi olacaksınız?” soruları nedeniyle duyulan korku,
Zamanla meydana gelen cinsel isteksizlik vb.
Vajinismusulu Kadınların Ortak Özellikleri
Çocukluk ve gençlik yıllarında ailelerinin iyi kızlarıdırlar, yani kurallara uyan, kızgınlığı dışa vurmayan, sürekli bir kabul ihtiyacı yaşayan kadınlardır,
Cinsel ilişkiyi şiddet veya işgal edilme olarak görürler,
Fiziksel şiddete maruz kalmış veya tanık olmuşlardır, yani kasılma, şiddete karşı önlem olarak ortaya çıkmaktadır,
Cinsel şiddete maruz kalmışlardır,
Her şeyin en kötüsünü düşünürler,
Aileye bağımlıdırlar,
Ahlaki ve cinsel olarak baskıcı ve otoriter bir babaları vardır,
Baba-kız ilişkisinde güçlükler ve çatışmaları vardır,
Cinsellikten hoşlanmayan ve cinselliği bir görev gibi yapan zayıf ve güçsüz bir anneleri vardır,
Duygusal ve ruhsal gelişimleri sağlıklı değildir,
Cinselliği aşağılayan bir aile yapıları vardır yani cinsel organlardan iğrenme veya hoşlanmama, olumsuz dinsel şartlanma vb. durumlar ailelerinde sık görülen yapılardır,
Çocuksu bir kişilikleri vardır, çünkü bu kadınların psikoseksüel gelişimleri biyolojik yaşlarından geridedir. Yani cinsel açıdan hálá çocukturlar.
Cinsel ilişkiye veya penisin vajinaya girmesine karşı fobik bir korku reaksiyonları vardır, hatta bu reaksiyon hastanın bir anlamda panik atak geçirmesine neden olabilir,
Kontrolsüz davranışları vardır,
Bedenlerinden hoÅŸnut olmazlar,
Ya çok çabuk güvenirler ya da güven duymada zorlanırlar, güven duyguları zedelenmiştir,
Çocukluk çağından kalma korkuları sık yaşarlar,
Kaygılı ve tedirgin ruh halleri vardır,
Çocukluklarında ve genç kızlıklarında ailevi sorunları vardır,
Yetişkinliği ve evliliği kabul etmede güçlük çekerler,
Genellikle düşük sosyo-ekonomik ve eğitim düzeyleri vardır,
Kentli kadınlarda daha az, kırsal kesim kadınlarında biraz daha çok görülür,
Okşanmaktan hoşlanırlar hatta klitoris uyarılması ile orgazm olabilirler,
Uyuyan Güzel: Kocalarıyla kardeş gibi yaşayan, çocuksu kadınlardır. Ailelerine bağımlı ve ebedi öğrenci olurlar.
Savaşçı: Seksi, karşı cinsler arası mücadele gibi görürler. Kadınlığın zayıflık ve pasiflik olarak algılanışı acı verir.
Kraliçe Arı: Cinselliği reddederler. Erkeği yalnız soyun devamı için isterler. Onlar için cinsellik kirli ve aşağılayıcıdır.
İyi Kız Sendromu: İlk kez 1976 yılında G.C.MOULTON tarafından okullarında başarılı ve ebeveynleriyle hiçbir ciddi çatışmaları olmayan, edilgen, itaatkâr, boyun eğen, yumuşak başlı kadınların ortak özellikleri tanımlamak için kullanılan bu sendrom; çeşitli kültürlerde erkek ve kız çocukları için kalıplaşmış toplumsal farlılıkları ve inançları esas alır. Yani kız çocuklarının daha uysal, daha söz dinleyen, daha güvensiz, daha yardıma ihtiyaç duyan, başarıya daha az önem veren, daha duygusal, ezbere ve tekrara dayalı işlerde daha yetenekli oldukları düşünülürken; yüksek bilgi işlem düzeyi ve yaratıcılık gerektiren işlerde daha başarısız oldukları kabul edilir. İyi kız sendromu ile birçok cinsel işlev bozukluğu arasında bağlantı vardır. Cinsel terapi için başvuran orgazm olamayan kadınların çoğunun çocukluklarında veya genç kızlıklarında kendilerini iyi kız olarak tanımlamaları hiç şaşırtıcı değildir.